Een verbluffende samensmelting van archiefonderzoek en gesprekken met de laatste overlevenden van het koloniale tijdperk in Indonesië en het einde daarvan.
Het moet voor Van Reybrouck als een race tegen de klok hebben gevoeld om naar de mensen te reizen die de Tweede Wereldoorlog en de onafhankelijkheidsstrijd zelf nog hebben meegemaakt. Eenmaal daar heeft hij hen geduldig hun verhaal laten doen. We mogen hem dankbaar zijn voor deze onderneming, net zoals we dat mogen zijn voor zijn gedegen gespit in archieven en zijn empathische vertelstijl. Van Reybrouck documenteert de geschiedenis uitgebreid maar maakt deze ook invoelbaar. Heel erg knap.
Hij hanteert de pakketboot als treffende metafoor voor hoe de verschillende rangen en standen zich doorheen de geschiedenis tot elkaar hebben verhouden: de welvarende witte Nederlander op dek 1, de internationale handelslieden op dek 2, inlanders – samen met de dieren op dek 3.. Bovenal legt hij bloot tot wat een gruweldaden mensen in staat zijn. Het roept de vraag op hoe je dit kunt weten en dan nog zoiets als trots kunt voelen op je eigen land?
Een meesterwerk. Zou vast onderdeel van het geschiedenisonderwijs moeten zijn (en dat durf ik te zeggen, zelfs al wordt veel te veel op het bord van scholen gedumpt).
Overigens ook complimenten aan Mathijs Deen, die het luisterboek pakkend vertelt.
Van de achterflap
‘De onafhankelijkheidsstrijd van Indonesië, die zijn hoogtepunt bereikte in de jaren veertig van de vorige eeuw, is lang gezien als een conflict tussen kolonisator Nederland en het gekoloniseerde Indië. Maar in werkelijkheid was het wereldgeschiedenis. David Van Reybroucks Revolusi is het eerste boek dat de strijd lostrekt uit het nationale perspectief en het belang ervan toont als mondiale gebeurtenis.
Indonesië was het eerste land dat na de Tweede Wereldoorlog zijn onafhankelijkheid uitriep. Na de Japanse bezetting verzetten jonge rebellen zich gewapenderhand tegen elke nieuwe vorm van overheersing. Britse, Australische en vooral Nederlandse troepen moesten rust en orde brengen, maar hun aanwezigheid leidde juist tot het ontvlammen van de eerste moderne dekolonisatieoorlog. Die strijd inspireerde onafhankelijkheidsbewegingen in Azië, Afrika en de Arabische wereld, zeker toen het vrije Indonesië in 1955 de legendarische Bandung-conferentie organiseerde, het eerste wereldcongres zonder het Westen. De wereld had zich met de Revolusi bemoeid en de wereld was erdoor veranderd.’
#DeZinVanHetBoek
Uit elk boek dat ik lees, kies ik de zin die mij het meest trof. Uit dit boek was dat:
‘We vergeten soms dat ons bestaan voortvloeit uit het verleden en dat de geschiedenis de moeder is die ons het leven schonk.’
★★★★★
Zie ook Op zoek naar de zin van het boek